ລະບົບສາລະສົນເທດພູູມີສາດ(ທິດສະດີ)

ບົດ​ທີ່ 2

I.     ອົງ​ປະກອບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ

ການຈັດຕັ້ງໜ່ວຍ​ງານ ຫຼື ຝ່າຍ​ທີ່​ຕ້ອງການ​ພັດທະນາ GIS ສ້າງ​ຖານ​ຂໍ້​ມູນ​ສະໜັບສະໜູນ​ການ​ວິ​ໃຈ​ໃນ​ດ້ານ​ຕ່າງໆ ຂອງ​ໜ່ວຍ​ງານ​ຈະ​ຕ້ອງ​ຄຳ​ນຶ່ງ​ເຖີ່​ງການ​ຕຽມ​ພື້ນຖານ​ຂອງ​ອົງ​ກອນ​ໃຫ້​ຄວບ​ຄຸມ​ເຖີ່​ງອົງປະກອບ​ຂອງ GIS ​ໂດຍ​ຫຼັກການ​ແລ້ວ​ຈະ​ປະກອບ​ດ້ວຍ 5 ສ່ວນ​ຄື: Hardware , software, ໜ່ວຍ​ງານ ຫຼື ບຸກຄົນ,ຂັ້ນຕອນ​ການ​ດຳ​ເນີນ​ງານ ​ແລະ ຂໍ້​ມູນ.

1.    ຮາດ​ແວ ( Hardware )

​    ແມ່ນ​ເຄືອງ​ມື ຫຼື ອຸປະກອນ​ທີ່​ເປັນ​ອົງ​ປະກອບ​ທີ່​ສະໜັບສະໜູນ​ຂະ​ບວນການ​ຈັດການ GIS ຂອງ​ໜ່ວຍ​ງານ​ໄດ້​ແກ່: ອຸປະກອນ​ທີ່​ກ່ຽວຂ້ອງ​ຕ່າງໆ ກັບ​ການ​ສ້າງ​ຖານ​ຂໍ້​ມູນ​ຈົນ​ເຖີ່​ງການຈັດ​ເກັບ​ຂໍ້​ມູນ​ເຊັ່ນ: ຕົວ​ເຄື່ອງ​ຄອມ​ພີ​ວ​ເຕີ, ຈໍ​ພາບ, GPS, Digitizer, ​ເຄື່ອງ​ວາດ​ພາບ ​ແລະ ​ເຄື່ຶອງພິມ.

2.   ຊອບ​ແວ( software )

      ຄື​ໂປຣ​ແກຣມ ຫຼື ຊຸດ​ຄຳ​ສັ່ງ​ທີ່​ສັ່ງ​ໃຫ້​ຄອມ​ພິວ​ເຕີ​ເຮັດ​ວຽກ​ຕາມ​ຮູບ​ແບບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ ​ເພື່ອ​ຈັດການ​ຂໍ້​ມູນ​ລະບົບ GIS ​ໃຫ້​ໄດ້​ຕາມ​ຈຸດປະສົງ​ທີ່​ຕ້ອງການ ​ເຊີ່ງ​ອາດ​ກ່ຽວຂ້ອງ​ກັບ​ໂປຣ​ແກຣມລະບົບ​ປະຕິບັດ​ການ ​ໂປຣ​ແກຣມລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ ​ແລະ ​ໂປຣ​​ແກຣມສະໜັບສະໜູນດ້ານ​ເອກະສານ ​ແລະ ຈັດການ​ຮູບ​ພາບ​ເຊັ່ນ: Windows xp , Windows vista, Microsoft word ,Exel, Power point,  Adobe photoshop, Auto CAD ​ແລະ ​ໂປຣ​ແກຣມສະ​ເພາະ​ດ້ານສາລະ​ສົນ​ເທດພູມີສາດ ​ເຊັ່ນ: Arc GIS, Are view , Map info, QGIS, Map Windows GIS ​ເປັນຕົ້ນ.

3.   ບຸກຄະລາ​ກອນ (People)

ຜູ້ທີ່​ມີໜ້າ​ທີ່​ຈັດການ​ໃຫ້​ອົງ​ປະກອບ​ທັງ 5 ສ່ວນ​ສາມາດ​ເຮັດ​ວຽກ​ປະສານ​ກັນ​ຈົນ​ໄດ້ຜົນ​ສຳ​​ເລັດ ກ່ຽວ​ກັບ​ລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ​ໃນ​ຮູບ​ແບບ​ຂອງ​ຂໍ້​ມູນ ​ແລະ ຜົນ​ຈາກ​ການ​ວິ​ເຄາະ​ຂໍ້​ມູນ ​ເພື່ອ​ຕອບ​ສະໜັບສະ​ໜູນ​ວຽກ​ທີ່​ຈຳ​ເປັນ​ໃນ​ໜ່ວຍ​ງານ.

4.   ຂັ້ນຕອນ​ການ​ດຳ​ເນີນ​ການ

ຄືຂັ້ນຕອນ​ການ​ເຮັດ​ວຽກ​ໃນ​ດ້ານ​ລະ​ບົບສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ​ກ່ຽວຂ້ອງ​ກັບ​ວິທີ​ໃນ​ການຈັດ​ຕຽມ​ຖານ​ຂໍ້​ມູນ ການ​ນຳ​ເຂົ້າສູ່​ລະບົບ​ຈັດ​ເກັບ​ບັນທຶກ​ຂໍ້​ມູນ ການສະ​ແດງ​ຜົນ​ແຜນ​ທີ່ ​ແລະ ການ​ວິ​ເຄາະ​ຂໍ້​ມູນ​ຂອງ​ແຕ່ລະ​ໜ່ວຍ​ງານ​ໃນ​ການ​ປະຕິ​ບັດ​ການ ສ່ວນ​ລະບົບ​ສາລະ​ພູມີສາດ ​ເຊີ່ງ​ຜູ້​ໃຊ້​ຈະ​ເປັນ​ຜູ້​ກຳນົດ​ໃຫ້​ເຄື່ອງ​ຄອມ​ພີ​ວ​ເຕີ ຮ່ວມ​ກັບ​ໂປຣ​ແກຣມລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ​ໃນ​ການ​ຈັດການ​ຂໍ້​ມູນ ​ເພື່ອ​ຕອບ​ສະໜອງ​ຈຸດປະ​ສົງ​ຂອງ​ການ​ເຮັດ​ວຽກ​ໃນ​ໜ່ວຍ​ງານ​ນັ້ນ.

5.   ຂໍ້​ມູນ (Data)

ຄື​ຂໍ້​ເທ​ດຈິງ​ທີ່​ເກີດ​ຂື້ນ​ທີ່​ໄດ້​ຈາກ​ແຫຼ່ງຂໍ້​ມູນ​ພູມີສາດ​ທີ່​ກ່ຽວຂ້ອງ ຫຼື ​ເຊື່ອມ​ໂຍງ​ກັບ​ລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ ທັງ​ໃນ​ຮູບ​ແບ​ແຜນ​ທີ່ ​ແລະ ຂໍ້​ມູນ​ສະຖິຕິ​ທີ່​ກ່ຽວຂ້ອງ​ແລ້ວ​ນຳ​ມາ​ຈັດ​​ເປັນ​ລະບົບ ​ເພື່ອ​ປ້ອນ​ເຂົ້າສູ່​ລະບົບ​ຄອມ​ພີ​ວ​ເຕີ​ໃຫ້​ທຳ​ການ​ປະມວນ​ຜົນ​ອອກ​ມາ​ເຊັ່ນ: ຊື່, ນາມສະກຸນ, ຜູ້​ອອກ​ແບບ​ສອບ​ຖາມ​ຂໍ້​ມູນ​ທາງ​ເສດຖະກິດ​-ສັງຄົມ, ວິຖີຊີວິດ​ຄວາມ​ເປັນ​ຢູ່ ຫຼື ​ເທັກ​ໂນ​ໂລ​ຊີ​ຊາວບ້ານ, ພູ​ມປັນຍາຊາວບ້ານ ​ແລະ ຕຳ​ແໜງ​ພິກັດ​ພູມີສາດ​ຂອງ​ຂໍ້​ມູນ ຫຼື ແຫຼ່ງສຳ​ຫຼວດ ຫຼື ສຳ​ພາດ.

II.        ​ໂປຣ​ແກຣມທາງ​ດ້ານ​ລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ

 ​ໂປຣ​ແກຣມ ຫຼື ຊອບ​ແວ​ໃນ​ລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ​ປະກອບ​ດ້ວຍ 5 ປະການທີ່​ສຳຄັນ ​ເພື່ອ​ໃຊ້​ວຽກ​ງານ​ໃນ​ລະບົບ​ຢ່າງ​ສົມບູນຄື:

1)      ການ​ເຂົ້າຂໍ້​ມູນ ​ແລະ ການກວດ​ສອບ​ຂໍ້​ມູນ

2)     ການ​ຈັດ​ເກັບ​ຂໍ້​ມູນ ​ແລະ ການຈັດ​ເກັບ​ຖານ​ຂໍ້​ມູນ

3)     ການ​ຄຳນວນ ​ແລະ ການ​ວິ​ເຄາະ​ຂໍ້​ມູນ

4)     ການ​ລາຍ​ງານ​ຂໍ້​ມູນ

5)     ການ​ສຳພັນ​ກັບ​ຜູ້​ໃຊ້

    III.        ​ໂປຣ​ແກຣມລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທ​ດພູມີສາດ

ປະກອບ​ມີ 2 ປະ​ເພດ​ຄື:

a.        ​ໂປຣ​ແກຣມລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດພູມີສາດ ​ແບບ​ລິ​ຂະ​ສິດ​ຂອງ​ລິ​ຂະ​ສິດ​ຂອງ​ບໍລິສັດມີ:ຊື່​ຊອບ​ແວ Arc GIS​ ​ໃນ​ລະດັບ Arc view, Arc Editor, Arc info, ຊື່​ຊອບ​ແວ Map info Professional, Intergraph, IDRISI , Cadaorp SIS 7.0

b.        ​ໂປຣ​ແກຣມສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ​ແບບ​ລະ​ຫັກເປີດມີ: GvGIS 1.9, GRASS GIS, SAGA GIS – System for Automated Geoscientific Analyses, Quantum GIS, IL WIS 3.6.01, uDig , JUMP GIS

v   ບຸກຄະ​ລະ​ກອນ​ດ້ານ​ພູມີສາດ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ຄວນ​ປະກອບ​ດ້ວຍ​ບຸກຄົນ​ຕ່າງໆ​ດັ່ງ​ນີ້:

-       ຜູ້​ຈັດການ ຫຼື ຫົວໜ້າ ຫຼື ຜູ້ອຳ​ນວນ​ການ

-       ນັກວິ​ເຄາະ​ລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທ​ດພູມີສາດ

-       ຜູ້​ຈັດການຖານ​ຂໍ້​ມູນ

-       ຜູ້​ສ້າງ​ແຜນ​ທີ່

-       ຜູ້​ປ້ອນ​ຂໍ້​ມູນ

-       ຜູ້​ບຳລູງຮັກສາ

-       ​ໂປຣ​ແກຣມ​ເມີ

-       ຜູ້​ໃຊ້

v  ຂໍ້​ມູນ( Data )

-       ຂໍ້​ມູນ​ດ້ານພື້ນ​ທີ່​ (spatial data) ປະກອບ​ມີ: ຈຸດ (poit), ​ເສັ້ນ(Line) ​ແລະ ພື້ນ​ທີ່(polygon)

-       ຂໍ້​ມູນ​ດ້ານ​ຄຸນ​ລັກສະນະ ( Attribute data) ​ມີ:

ü  ຄຸນ​ນະພາ​ບ: ບອກ​ຊື່...

ü  ປະລິມານ​ແມ່ນ​ສິ່ງ​ທີ່​ເປັນ​ຕົວ​ເລກ​ເຊັ່ນ: ສູງ​ຈັກ​ແມັດ​, ຍາວ​ຈັກ​ແມັດ...

v  ຂັ້ນຕອນ​ການ​ດຳ​ເນີນ​ງານມີ 3 ຂັ້ນຕອນ: ການ​ນຳ​ເຂົ້າ (Input)ມີ​ຂໍ້​ມູນ​ຊຶ່ງພື້ນ​ທີ່ ​ແລະ ຂໍ້​ມູນ​ຊຶ່ງລັກສະນະ​ , ການ​ປະມວນ​ຜົນ​ຂໍ້​ມູນ (process) ​ແລະ ການສະ​ແດງ​ຜົນ (output)

ບົດ​ທີ່ ​3

ລັກສະນະ​ຂໍ້​ມູນ​ໃນ​ລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ

I.          ປະ​ເພດ​ຂໍ້​ມູນ​ໃນ​ລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ

​ໃນ​ທາງ​ພູມີສາດ​ແບ່ງ​ປະ​ເພດ​ຂໍ້​ມູນ​​ເປັນ 2 ປະ​ເພດ​ຄື:

1.      ຂໍ້​ມູນ​ທາ​ງພື້ນ​ທີ່

2.     ຂໍ້​ມູນ​ຕາຕະລາງ​ອະທິບາຍ

v   ລັກສະນະ​ຂໍ້​ມູນ​ຊຶ່ງ​ພື້ນ​ທີ່

-       ຮູບ​ແບບ​ແຣັສ​ເຕີ  (Raster or grid representation ) ຄື: ຈຸດ​ຂອງ​ແຊ​ລ (​Cell) ທີ່ຢູ່​ໃນ​ຮູບ​ສີ່​ຫຼຽມ( Grid ) ​ໂຄງ​ສ້າງ​ຂອງRaster ປະກອບ​ດ້ວຍ​ຊຸດ​ຂອງ Grid cell ຫຼື pixel ຂໍ້​ມູນ Raster ​ເປັນ​ຂໍ້​ມູນ​ທີ່ຢູ່​ໃນ​ເທິ່ງພິກັດ​ຮູບ​ຕາຕະລາງ​ແຖວ​ນອນ ​ແລະ ​ແຖວ​ຕັ້ງ​ເຊັ່ນ: ຂໍ້​ມູນ​ໃນ​ຮູບ​ແບບ​ຂອງ​ພາບ(Image) ຈາກ​ດາວ​ທຽມ

-       ຮູບ​ແບບ​ຂອງ​ເວັກ​ເຕີ ( Vecter representation )

     ລັກສະນະ​ຂໍ້​ມູນ​ຕາຕະລາງ​ອະທິບາຍ: ໝາຍ​ເຖີ່​ງລັກສະນະ​ປະຈຳ​ຕົວ​ທີ່​ບົ່ງ​ຊີ້​ທັງ​ຊື່ ​ແລະ ຂະໜາດ​ຂອງ​ວັດຖຸ​ປະກົດ​ການ ຫຼື ສະພາບ​ພື້ນ​ທີ່​ມັກ​ຈະ​ອະທິບາຍ​ເຖີ່​ງຄຸນ​ລັກສະນະ​ຂອງ​ຮູບ( Feature ) ທີ່​ບົ່ງ​ຊີ້​ໃນ​ຊ່ວງ​ເວລາ​ໃດ​ໜຶ່ງ​ທີ່​ບັນທຶກ​ໄວ້​ໃນ​ຕາຕະລາ​ງຊຶ່ງ​ຕ້ອງ​ນຳ​ມາ​ປະກອບ​ກັບ​ຂໍ້​ມູນຊຶ່ງ​ພື້ນ​ທີ່ ຂໍ້​ມູນ​ຕາຕະລາງ​ທີ່​ນຳ​ມາ​ປະກອບ​ກັບ​ຂໍ້​ມູນ​ຊຶ່ງ​ພື້ນ​ທີ່ນັ້ນອາດ​ມາ​ໄດ້​ຈາກ​ການ​ສຳ​ຫຼວດ ຫຼື ​ເກັບ​ກຳ​ຂໍ້​ມູນ​ພາກ​ສະໜາມ​ໂດຍ​ການ​ລົງ​ວັດ​ແທກ​ພື້ນ​ທີ່​ຕົວ​ຈິງ ຫຼື ​ໃຊ້​ແບບ​ສອບ​ຖາມ ດັ່ງນັ້ນ ລັກສະນະ​ຂໍ້​ມູນ​ຕາຕະລາງ​ອະທິບາຍອາດ​ມີ​ລັກສະນະ​ຕໍ່​ເນື່ອງ​ກັນ​ເຊັ່ນ: ​ເສັ້ນລະດັບ​ຄວາມ​ສູງ ຫຼື ​ເປັນ​ລັກສະນະ​ບໍ່​ຕໍ່​ເນື່ອງ ​ເຊັ່ນ: ຈຳນວນ​ພົນລະ​ເມືອງ ​ແລະ ຊະ​ນິດ​ທີ່​ປົກ​ຄຸມ​ດິນ ​ເປັນຕົ້ນ.

ບົດ​ທີ່ 4

​ໂຄງ​ສ້າງ ​ແລ​ະ ການ​ນຳ​ເຂົ້າຂໍ້​ມູນ​ໃນ GIS

v  ວິທີ​ນຳ​ເຂົ້າຂໍ້​ມູນ​ຂອງ​ລະບົບ GIS ​ໃນ​ລັກສະນະ​ໂຄງ​ສ້າງ​ຂອງ​ເວັກ​ຕີ.

ü  ການ​ປ້ອນ​ຂໍ້​ມູນ​ທີ່​ເປັນ​ຈຸດ

ü  ການ​ປ້ອນ​ຂໍ້​ມູນ​ແບບ​ເສັ້ນ.

ü  ການ​ປ້ອນ​ຂໍ້​ມູນ​ແບບ​ພື້ນ​ທີ່ສ

v  ກາ​ນນຳ​ເຂົ້າຂໍ້​ມູນ​ໃນ​ລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ​ອາດ​ຈະ​ນຳ​ເຂົ້າ​ໄດ້​ຕາມ​ຂະ​ບວນການ​ດັ່ງ​ຕໍ່​ໄປ​ນີ້:

1.      ການ​ນຳ​ເຂົ້າຂໍ້​ມູນ​ຊຶ່ງ​ພື້ນ​ທີ່

2.     ການ​ນຳ​ເຂົ້າຂໍ້​ມູນ​ຊຶ່ງ​ລັກສະນະ.

3.     ການ​ສ້າງ​ຄວາມ​ສຳພັນ​ຂໍ້​ມູນ​ຊຶ່ງ​ພື້ນ​ທີ່​ກັບ​ຂໍ້​ມູນ​ຊຶ່ງ​ຄຸນ​ລັກສະນະ.

v  ການ​ນຳ​ເຂົ້າຂໍ້​ມູນ​ເຊິ່ງພື້ນ​ທີ່ມີ:

1.      ການ​ນຳ​ເຂົ້າຂໍ້​ມູນ​ສູ່​ລະບົບ​ຄອມ​ພີ​ວ​ເຕີ​ດ້ວມື.

2.     ການ​ນຳ​ເຂົ້າຂໍ້​ມູນ​ດ້ວຍ​ການ​ດາວ​ໂຫຼ​ດຈາກ​ເຄື່ອງມື​ສຳ​ຫຼວດພາກ​ສະໜາມ.

3.     ການ​ນຳ​ເຂົ້າຂໍ້​ມູນ​ດ້ວຍ​ເຄື່ອງ ( Scanner or Digitizer )

ບົດ​ທີ່ 5

ການ​ຈັດການ​ຂໍ້​ມູນ ​ແລະ ການ​ສ້າງ​ຕາຕະລາງ

1.    ຫຼັກການ ​ແລະ ຄວາມ​ໝາຍ​ຖານ​ຂໍ້​ມູນ

v  ນິຍາມ​ຂໍ້​ມູນ: ຄຳ​ວ່າ​ຂໍ້​ມູນ, ຂ່າວສານ, ຂໍ້​ມູນ​ສາລະ​ສົນ​ເທ​ດ ໝາຍ​ເຖີ່​ງຂ່າວສານ​ຂໍ້​ເທດ​ຈິງ​ທີ່​ເກີດ​ຂື້ນ ຊຶ່ງ​ອາດ​ກ່ຽງ​ຂ້ອງ​ກັບ​ຄົນ ຫຼື ສິ່ງ​ຂອງ ຂໍ້​ມູນ​ອາດ​ຈະ​ຢູ່​ໃນ​ຮູບ​ຂອງ​ຕົວ​ເລກ ຫຼື ຂໍ້ຄວາມຊຶ່ງ​ໄດ້​ຈາກ​ການ​ນັບ, ການ​ວັດ​ແທກ, ການ​ສັງ​ເກດ ຫຼື ການ​ບັນທຶກ ​ແລະ ອື່ນໆ.

​    ແຫຼ່ງຂໍ້​ມູນ​ທີ່​ໄດ້​ມານັ້ນ,ສາມາດ​ແຍກ​ຕາມ​ແຫຼ່ງທີ່​ໄດ້​ມາ​ໄດ້ 2 ຊະນິດ​ຄື:

1.      ​ແຫຼ່ງປະຖົມ​ພູມີ ​ເປັນ​ແຫຼ່ງທີ່​ກຳ​ເນີ​ດຂໍ້​ມູນ ​ແລະ ປ້ອນ​ຂໍ້​ມູນ​ທີ່​ໜ້າ​ເຊື່ອ​ຖື​ຫຼາຍ​ທີ່​ສຸດ.

2.   ​ແຫຼ່ງທຸຕິຍະ​ພູມ ຊຶ່ງ​ຂໍ້​ມູນ​ທີ່​ໄດ້​ມາ​ຈາກ​ຫ​ແຫຼ່ງນີ້ ອາດ​ມີ​ການ​ປ່ຽນ​ຮູບປ່ຽນຄວາມ​ໝາຍ ຊຶ່ງ​ອາດຈະ​ມີ​ຄວາມ​ຄາດ​ເຄື່ອນ​ໄປ​ຈາກ​ຄວາມ​ເປັນ​ຈິ່ງ​ໄດ້.

v  ນິຍາມ​ຂໍ້​ມູນ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ

       ໝາຍ​ເຖີ່​ງຂໍ້​ມູນ​ທີ່​ໄດ້​ຖືກ​ກະທຳ​ໃຫ້​ມີ​ຄວາມ​ສຳພັນ​ກັບ​ຕຳ​ແໜງ​ພູມີສາດ​ຂອງ​ໂລກ ​ແລ້ວ​ນຳ​ໄປ​ໃຊ້​ປະ​ໂຫຍ​ດ​ໄດ້​ຕາມ​ຈຸດປະສົງ​ທີ່​ຈຳ​ເປັນ​ຢ່າງ​ຍິ່ງ​ຕໍ່​ຂະ​ບວນການ​ຕັດສິນ​ໃຈ​ທີ່​ກ່ຽວຂ້ອງ​ກັບ​ການ​ຈັດການ​ເລື່ອງ​ຕ່າງໆ​ໃນ​ອົງ​ກອນ​ຂອງ​ຕົນ​ເອງ.

v   ນິຍາມ​ແຟ້ມຂໍ້​ມູນ

        ​ແຟ້ມຂໍ້​ມູນ (File) ​ເປັນ​ການ​ເກັບ ​ແລະ ລວບ​ລວມຂໍ້​ມູນ​ດຽວ​ກັນ​ໄວ້​ນຳ​ກັນ ​ເພື່ອ​ໃຫ້​ເກີດ​ຄວາມ​ສະດວກ​ໃນ​ການຈັດ​ເກັບ ​ແລະ ລຽງ​ກັນ​ຕາມ​ຈຸດປະສົງ​ການ​ໃຊ້​ວຽກ​ຂອງ​ໜ່ວຍ​ງານ.

v   ນິຍາມ​ຖານ​ຂໍ້​ມູນ

         ຖານ​ຂໍ້​ມູນ (Database) ​ແມ່ນ​ວິທີ​ການ​ທີ່​ຈະ​ເກັບ​ຂໍ້​ມູນ​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ສຳພັນ​ກັນ​ໄວ້​ໃນ​ບ່ອນ​ດຽວ​ກັນ ​ແລະ ລວບ​ລວມຂໍ້​ມູນ​ທີ່​ບໍ່​ຊັບຊ້ອນ ​ແລະ ສາມາດ​ໃຊ້​ຂໍ້​ມູນ​ຮ່ວມ​ກັນ​ຢ່າງ​ເປັນ​ລະບົບ​ໃຫ້ສະດວກ​ຕໍ່ການ​ເອີ້ນ​ໃຊ້ ສາມາດ​ແກ້​ໄດ້​ງ່າຍ ສຳລັບ​ຜູ້​ໃຊ້​ຈຳນວນ​ຫຼາຍ ​ແລະ ສາມາດ​ປ້ອງ​ກັນບໍ່​ໃຫ້ຜູ້​ບໍ່​ມີ​ສິດ​ໃຊ້ ​ເຂົ້າ​ເຖີ່​ງຂໍ້​ມູນ​ໄດ້.

v   ​ໂຄງ​ສ້າງ​ການ​ເຊື່ອມ​ຕໍ່​ຕາຕະລາງ​ໃນ​ແຟມຂໍ້​ມູນ

        ຄວາມ​ສຳພັນ​ລະຫວ່າງ​ຂໍ້​ມູນ​ປະຊາຊົນ​ໃນ​ລະດັບ​ຫມູ່​ບ້ານ ​ເປັນຄວາມ​ສຳພັນ​ທີ່​ວ່າ​ບຸກຄົນ​ນັ້ນ​ຢູ່​ໃນ​ເມືອງ​ໃດ? ​ແຂວ​ງ​ໃດ? ​ການ​ສ້າງ​ຄວາມສຳພັນ​ນີ້ ຈະ​ເຮັດ​​ໄດ້​ໂດຍ​ການ​ໃຊ້​ລະຫັດ​ຫມູ່​ບ້ານ​ ຊື່​ງຮ່ວມ​ກັນ​ເປັນ​ກຸນ​ແຈ​ຫລັກ ຄິຫຼັກ ​ເຮັດ​ໃຫ້​ສືບ​ຄົ້ນ​ຂໍ້​ມູນ​ໄດ້​ງ່າຍ​ ແລະ​ ທັນ​ເວລາ​​​.

v  ຄວາມ​ສຳພັນ​ໃນ​ຖານ​ຂໍ້​ມູນ

​       ໃນ​ການ​ຈັດ​ເກັບ​ຂໍ້​ມູນ​ໃນ​ຖານ​ຂໍ້​ມູນ ຈະ​ຈັດ​ເກັບ​ໃນ​ຮູບ​ແບບ​ຕາຕະລາງ ທີ​ມີ​ຄວາມ​ສຳພັນ​ກັນ ​ໃນ​ຖານ​ຂໍ້​ມູນ​ສາມາດ​ສ້າງ​ຄວາມ​ສຳພັນ​ຂອງ​ຕາຕະລາງ​ໄດ້ ​ໂດຍ​ກນຳ​ນົດ​ໃຫ້​ຕາຕະລາງ​ມີ​ຄຸນ​ລັກສະນະ​ເໝືອນ​ກັນ ມາ​ສ້າງ​ຄວາມ​ສຳພັນ​ກັນ ປົກກະຕິ​ໃນ​ແຟ້ມຂໍ້​ມູນ​ທີ່​ຈັດ​ເກັບ​ຂໍ້​ມູນ​ນັ້ນ ຈະ​ຕ້ອງ​ປະກອບ​ດ້ວຍ​ຊື່​ຕາຕະລາງ​ແຟ້ມຂໍ້​ມູນ ຫຼື ​ແອນ​ທີ​ຕິ ​ແລະ ຫົວຂໍ້ເລື່ອງ ຫຼື ລາະອຽດ.

ບົດທີ່ 1

ຄວາມ​ຮູ້​ເບື້ອງ​ຕົ້ນກ່ຽວ​ກັບ GIS

     ລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​( Geo informatics )ເປັນ​ເຕັ​ເນ​ໂລ​ຊີ​ທີ່​ຮັບ​ຮູ້​ກັນ​ຫຼາຍ​ຂື້ນ​ສຳ​ລັບ​ໜ່ວຍ​ງານ ​ແລະ ອົງການ​ທີ່​ກ່ຽວຂ້ອງ​ການ​ບໍລິຫານ​ຈັດການ ​ແລະ ຕິດຕາມ​ຊັບພະຍາກອນ ​ແລະ ສິ່ງ​ແວດ​ລ້ອມ​ເຊັ່ນ:

-       ການ​ຮັບ​ຮູ້​ໄລຍະ​ໄກ( Remote sensing )

-       ລະບົບ​ກຳນົດ​ຕຳ​ແໜງ​ເທິ່ງໜ້າ​ໂລກ ( ​GPS Global Positioning System)

-       ລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ( GIS) ທີ່​ມະນຸດ​ນຳ​ມາ​ໃຊ້​ບໍລິຫານ​ຈັດການ​ຖານ​ຂໍ້​ມູນທີ່​ໄດ້​ຈາກ RS ​ແລະ GPS

v  ນິຍາມ​ລະບົບ​ສາລະ​ສົນ​ເທດ​ພູມີສາດ

         (ສຸລະ​ໄຊ,ພ ສ 2546) GIS ​ເປັນ​ວິທະຍາສາດ ​ແລະ ​ເຕັກ​ໂນ​ໂລ​ຊີ​ໃໝ່ ​ໃນ​ການ​ລວບ​ລວມຂໍ້​ມູນ, ກຳມະ​ວິທີ​ຂໍ້​ມູນ, ການ​ວິ​ເຄາະ, ການ​ແປ​ຕີ​ຄວາມ​ໝາຍ, ການ​ປະມວນ​, ການ​ເຜີຍ​ແຜ່ ​ແລະ ການ​ໃຊ້​ຂ່າວສາ​ນພູມີສາດ ​ເພື່ອ​ໃຫ້​ສາມາດ​ສ້າງ​ພາບ ​ແລະ ​ເຂົ້າ​ໃຈ​ເຊິ່ງພື້ນ​ທີ່​ຂອງ​ໂລກ.

GPS ປະກອບ​ມີ ​3 ພາກສ່ວນ​ຄື:

1.      ສ່ວນ​ອາ​ວະ​ກາດ ( space segment)

2.     ສ່ວນ​ສະຖານີ​ຄວບ​ຄຸມ ( Control segment )

3.     ສ່ວນ​ຜູ້​ໃຊ້( User segment )

GPS ​ແລະ GIS ມີ​ຄວາມ​ສຳພັນ​ກັນ​ຄື:

-       GIS ​ເພື່ອ​ຄວາມ​ສົມ​ດູ​ນຂອງ​ຂໍ້​ມູນ​ຈຳ​ເປັນ​ຕ້ອງ​ຮູ້​ຕຳ​ແໜງ​ທາງ​ພູມີສາດ

-       GIS ຕ້ອງການ​ຮູ້​ວ່າ ຕຳ​ແໜ່​ງນັ້ນໆ​ມີຫຍັງ​ຢູ່​ໃສ?

-       GIS ຖ້າ​ມີ GPS ຊ່ວຍ​ຈະ​ສາມາດ​ເຮັດ​ວຽກ​ໄວ ​ແລະ ຖືກຕ້ອງ ​ແມ້ນ​ຢຳ ແລະ ອື່ນໆ.

-       GPS ​ເປັນ​ອຸປະກອນ​ວັດ​ຕຳ​ແໜ່​ງພູມີສາດ​ຂອງ​ໂລກ ​ໂດຍ​ມີ​ດາວ​ທຽມ 24 ດວງ​ສົ່ງ​ສັນຍານ​ຕະຫຼອດ 24 ຊົ່ວ​ໂມງ.

-       GPS ນຳ​ໃຊ້​ເປັນ​ຂໍ້​ມູນ​ໃນ​ການ​ວັດ ມີ​ຄວາ​ມຜິດ​ພາດ​ລະດັບ ​cm

-       ສະ​ແດງ​ຂໍ້​ມູນ​ເປັນ (poit ), Track​ ແລະ route ຕ້ອງ​ໃຊ້ programe ດ້ານ Cad ຫຼື GIS ສ້າງ​ພາບ.